نوشته شده توسط: الهه ناز
گردن یکی از اجزای اساسی در بدن به شمار می رود که همواره به موجب کارکردهای مداوم در معرض فشار قرار دارد. صدا دادن گردن از عوامل مختلفی اعم از چسبندگی مفاصل، سفت شدن رباط و ساییدگی عضلات گردن ناشی می شود.
به طور کلی گردن قسمتی از بدن مهره داران است که به وسیله ی هفت استخوان به نام مهره های گردنی ساخته شده است. بخش های مهمی اعم از شبکه ی عصبی گردن، غده ی تیروئید و غضروف های حنجره در گردن تجمع یافته اند.
مهره های گردنی موجود در بدن به وسیله ی رباط ها، ماهیچه ها و تاندون ها نگه داری می شوند. وجود رباط و ماهیچه ها با یکدیگر، زمینه ی حرکت چرخشی، سکون و خم سازی گردن را فراهم می سازند.
کارکرد گردن نسبت به سایر اجزای مختلف بدن، بیشتر است. لذا همواره در معرض فشار قرار دارد. فشار های مداوم و تحمیلی به این ناحیه سبب بروز صداهایی نظیر تق تق می شود.
توجه داشته باشید که صدا دادن گردن در شرایط عادی ایرادی ندارد، اما زمانی که با درد همراه باشد، خطر آفرین است.
به فرایند صدا دادن گردن ناشی از ساییدگی، فرسایش، پارگی و تحمیل آسیب به سطوح مفصل و غضروف های ناحیه ی گردن، کریپتوس گفته می شود.
واژه ی کریپتوس یک اصطلاح پزشکی پیچیده است که در راستای توضیح احساس ترک خوردگی مفاصل بدن به کار می رود. به عبارتی دیگر کریپتوس حالتی در بدن انسان است که به موجب آسیب در مفاصل در ناحیه ی زیرین بدن، صداهایی نظیر خش خش، ترق و تروق را منتشر می سازد.
همان طور که بیان کردیم مهره های گردنی به وسیله ی رباط ها مورد حمایت قرار می گیرند. در واقع رباط ها با حمایت وجه تقاطع دو استخوان و وجه شکل دهنده ی مفصل، دامنه ی حرکت گردن را فراهم می کنند.
در استخوان های گردن برآمدگی هایی وجود دارد. رباط ها به وسیله ی این برآمدگی ها با استخوان گردن در ارتباط هستند.
در مواردی احتمال دارد در طی افزایش سن رباط های گردن حالت انعطاف پذیری و ارتجاعی خود را از دست بدهند و بر روی استخوان های این ناحیه به لغزش در بیایند. در واقع لغزش رباط بر روی استخوان گردن صداهای ناگواری را مرتعش می سازد.
دو اختلال آرتروز و پوکی استخوان جزو عواملی به شمار می روند که به طور مستقیم استخوان های گردن را تخریب می سازند. در واقع ساییدگی و تخریب مفاصل گردن از نوعی بیماری خاص به نام آرتریت گردن نشأت می گیرد.
استیو آرتریت گردن یا اسپوندیلوز گردن نوعی بیماری مختص به رباط و مهره های گردن است.
با افزایش سن افراد، مهره های گردن و رباط های گردنی ضخیم می شوند. لذا فضای موجود میان مهره های گردن به شدت کاسته می شود. در طی این فرایند دیسک های اسفنجی موجود در میان مهره ها به موجب تحمیل فشار های مکرر، به نوعی چسبندگی دچار می شوند.
چسبندگی مفاصل در طی حرکت گردن سبب ساییدگی، درد گرفتگی و صدا دادن می گردد.
توجه داشته باشید که استیو آرتریت گردن تنها به رده ی سنی خاصی اختصاص ندارد بلکه احتمال دارد به موجب حالات نامناسب بدنی به ویژه فعالیت های سنگین ورزشکاران و ژیمناستیک کاران، مفاصل موجود در ناحیه ی گردن تحت فشار قرار بگیرند.
اصلی ترین عامل صدا دادن مفاصل گردن، اختلال کاویتاسیون می باشد. در حیطه ی مفاصل گردن (هفت مفصل) مایعی مفصلی به نام سینوویال وجود دارد. سینوویال حاوی کربن دی اکسید و گازهای نیتروژنی است که سبب شکل گیری نوعی حباب مخصوص می شود.
این مایع به وسیله ی حباب ها، اصطکاک میان سطوح مفاصل گردن را کاهش می دهد و دامنه ی حرکتی گردن را مهیا می سازد. بی شک در طی حرکت های مکرر مفاصل گردن به حباب های سینوویال فشار وارد می شود و به صورت ترکیدگی و بیرون زدگی بروز پیدا می کند.
به روند ترکیدن حباب های سینوویال و ارتعاش صداهایی نا بهنجار، کاویتاسیون یا متخلخل شدن می گویند.
عده ای از افراد به شکستن قولنج گردن به صورت روزانه عادت دارند. بهتر است بدانید که با شکستن قولنج گردن، فشار غیر قابل جبرانی به مفاصل وارد می شود که منجر به کشیدگی در رباط های اطراف مفصل می گردد.
علاوه بر این، شکستن قولنج گردن به طور منظم، رگ های خونی موجود در پشت سر و گردن را پاره می کند. بدین ترتیب به طور مستقیم خطر بروز سکته های مغزی را افزایش می دهد.
در هر مرتبه شکستن قولنج گردن، غضروف های موجود میان مهره های گردن از بین می روند. این امر در بازه ی زمانی طولانی سبب آرتروز گردن، کاهش دامنه ی حرکتی و بی ثباتی مفاصل می گردد.
به طور کلی گرفتگی عضلات ذوزنقه ی کمر و گرفتگی عضلات جناغی لامی، سبب بروز کشیدگی در مهره های گردن می شود. در اکثر موارد کشیدگی مهره های گردن در یک قسمت از کمر و گردن شکل می گیرد.
گرفتگی و کشیدگی مهره های گردن علاوه بر کشیدگی استخوان های ستون مهره، موجب کوتاهی در عضلات گردن می گردد.
عواملی نظیر آسیب های ورزشی، کشش ناگهانی گردن در اثر تصادف، ایستادن نامناسب، استرس، اضطراب و کم آبی بدن زمینه ساز گرفتگی مهره های گردن به شمار می روند.
به طور کلی صدا دادن گردن حاکی از وجود نوعی انحراف و تداخل در ساختار مهره، رباط، مفاصل و غضروف دارد.
علاوه بر این، به وفور مشاهده شده است که صدا دادن گردن ناشی از عارضه ای جدی در دستگاه اسکلتی عضلانی و ستون فقرات است که موجب ارتعاش صدا از گردن می شود.
از دیگر نشانه های اختلال بدنی که سبب بروز صدا دادن گردن می شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• گرفتگی در ناحیه ی اسپاسم عضلانی با لمس یک توده ی مقاوم
• درد عضلانی ناشی از تحمیل فشار مستقیم بر روی عضلات گردن
• کاهش دامنه ی حرکتی ناشی از کاهش انعطاف پذیری طبیعی سر و گردن
• سردرد در ناحیه ی گردن و پشت سر که به سوی شقیقه و مفاصل گردن انتشار می یابد
• احساس خارش و بی حسی در دست ناشی از اسپوندیلوز گردنی یا پینچ شدن عصب گردن
شیوه ی درمان صدا دادن گردن به عامل به وجود آورنده ی اختلال بستگی دارد. به طور مثال صدا دادن گردن به همراه احساس گرفتگی، درد، خارش و بی حسی دست نشان از وجود عارضه ای جدی در ستون فقرات دارند.
در اکثر موارد پزشک مربوطه برای کاهش درد های عضلانی در ناحیه ی گردن، به تکمیل دوره های فیزیوتراپی توصیه می کند.
در فیزیوتراپی در خصوص تسکین گرفتگی و کشیدگی عضلات گردن، ورزش های کششی منحصر به فردی به صورت روزانه انجام می شود.
در راستای اثر بخشی فیزیوتراپی، بهره گیری از گردن بند طبی برای بی حرکت کردن گردن در طول روز امری ضروری محسوب می شود.
تمرین چانه یکی از فعالیت های فیزیوتراپی در خصوص کاهش صدا دهی گردن است که با کشش عضلات گردن التهاب موجود در این ناحیه را کاهش می دهد.
برای این منظور ابتدا در حالت ایستاده پشت خود را در حالت صاف قرار دهید، شانه ها را به سمت پایین متمایل کنید و در وضعیت معمولی قرار بگیرید.
سر را نیز در شرایط عادی قرار دهید و به سمت جلو نگاه کنید. سپس به آرامی سر و چانه را به صورت افقی به سمت جلو بالا بکشید.
چند ثانیه مکث کنید، سپس چانه ی خود را به حالت قبل باز گردانید.
توجه داشته باشید که در طول تمرین همواره بدن را در حالت سکون نگه دارید.
برای انجام تمرین چرخش سر و گردن ابتدا عضلات کتف و دست را در حالت ریلکس قرار دهید. سپس سر را به سمت راست بچرخانید تا نوعی احساس کشش را در عضلات گردن احساس کنید.
چند ثانیه مکث کنید. سپس سر را به سمت شانه ی دیگر بچرخانید. این تمرین را به تعداد دفعات سه مرتبه تکرار کنید.
در صورتی که از شدت جراحت قادر به نگه داشتن ثابت سر نمی باشید، می توانید دست خود را به عنوان تکیه گاه در زیر چانه قرار دهید.
علاوه بر ورزش های کششی فیزیوتراپی، فعالیت های کایروپراکتیک نیز نقش چشمگیری در کاهش گرفتگی و کشش عضلات گردن ایفا می کنند.
کایروپراکتیک نوعی درمان مکمل برای مشکلات مربوط به سیستم استخوان بندی بدن انسان می باشد. در این نوع شیوه ی درمان هیچ گونه دارویی توسط درمان گر برای درمان بیمار تجویز نمی شود.
درمان گر کایروپراکتیک بیمار را بر روی تخت مخصوص قرار می دهد، سپس به وسیله ی دست قسمت معیوب بدن (گردن) را تحت فشار نیرویی با شدت کم قرار می دهد.
درمانگران کایروپراکتیک معتقد هستند که مفاصل بدن به موجب عدم تحرک مناسب قفل می شوند. لذا حرکات و فن کایروپراکتیک روال معمولی بدن را به حالت طبیعی باز می گرداند.
علاوه بر کایروپراکتیک، ماساژ درمانی و کمپرس گرم نیز زمینه ی آزاد سازی نقاط ماشه ای عضلات گردن را فراهم می کنند.
به طور کلی داروهای شل کننده ی عضلانی در تسکین گرفتگی بدن نقش چشمگیری ایفا می کنند. همچنین داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی با تسکین درد و التهابات عضلانی، منجر به رفع کشیدگی عضلات گردن می گردد.
گردآوری : بخش سلامت بیتوته